APOD.pl: Astronomiczne zdjęcie dnia

Codziennie nowy obraz lub zdjęcie naszego fascynującego Wszechświata
wraz z krótkim objaśnieniem napisanym przez zawodowego astronoma.
Zobacz więcej!

14 marca 2003

DEM L71: Gdy wybuchają małe gwiazdy
Źródło: J. Hughes, P. Ghavamian and C. Rakowski (Rutgers Univ.) et al., CXC, NASA

Opis: Duże, masywne gwiazdy kończą swoje szaleńcze życie spektakularnym wybuchem supernowej - niemniej jednak małe, mniej masywne gwiazdy może spotkać podobny los. Uważa się, że zamiast zwykłego ochładzania i spokojnego blednięcia, niektóre białe karły w układach podwójnych otrzymują wystarczająco dużo masy od gwiazd towarzyszących, żeby stać się niestabilnymi i zapoczątkować wybuch nuklearny. Tego rodzaju potężne wybuchy gwiazd zaliczane są do supernowych typu Ia i są używane jako "świece standardowe" do pomiaru odległości we Wszechświecie. Jednym z najlepszych przykładów następstwa takiej eksplozji jest, pokazany powyżej, rozszerzający się obłok pozostałości gwiazdy - DEM L71 - po przejściu fali uderzeniowej w okolicy Wielkiego Obłoku Magellana (ang. Large Magellanic Cloud). Wyraźne, sztucznie barwione zdjęcie w zakresie promieniowania rentgenowskiego, wykonane z orbitującego obserwatorium Chandra, ukazuje jasny brzeg zewnętrznego obszaru objętego falą uderzeniową oraz poświatę rentgenowską wewnętrznego obszaru gazu podgrzanego przez wsteczną falę uderzeniową. W oparciu o dane z Chandry oszacowano skład chemiczny oraz całkowitą masę rozszerzającego się obłoku gazu. Dane te zdecydowanie sugerują, że nic więcej nie pozostało z białego karła. Światło z samobójczego wybuchu tej małej gwiazdy po raz pierwszy dotarło do Ziemi kilka tysięcy lat temu.

Jutro: Autoportret

Autorzy i wydawcy: Robert Nemiroff (MTU) & Jerry Bonnell (USRA)
NASA Technical Rep.: Jay Norris. Specific rights apply.
A service of: LHEA at NASA / GSFC
& NASA SEU Edu. Forum
& Michigan Tech. U.

Tłumaczenie: i | | | |