APOD.pl: astronomiczne zdjęcie dnia
Codziennie nowy obraz lub zdjęcie naszego fascynującego Wszechświata
wraz
z krótkim objaśnieniem napisanym przez zawodowego astronoma.
Zobacz więcej!
M81: karmienie czarnej dziury
Źródło:
promieniowanie X: NASA/CXC/Wisconsin/D.Pooley i CfA/A.Zezas;
zakres widzialny: NASA/ESA/CfA/A.Zezas;
UV: NASA/JPL-Caltech/CfA/J.Huchra et al.;
IR: NASA/JPL-Caltech/CfA
Opis: Powyższa imponująca barwna mozaika ukazuje galaktykę spiralną M81 w szerokim zakresie widma elektromagnetycznego. Łączy ona promieniowanie rentgenowskie (błękit) z Obserwatorium Chandra, promieniowanie podczerwone (różowy) z Teleskopu Kosmicznego Spitzera (ang. Spitzer Space Telescope) oraz promieniowanie nadfioletowe (fiolet) z satelity GALEX ze światłem widzialnym (zieleń) z Hubble'a. We wstawce uwydatniono promieniowanie X z jednej z czarnych dziur M81, w tym czarną dziurę w układzie podwójnym o masie mniej więcej 10 mas Słońca, jak również centralną supermasywną czarną dziurę o masie ponad 70 milionów mas Słońca. Porównanie modeli komputerowych energii wytwarzanej przez olbrzymią czarną dziurę w wielu przedziałach widmowych przywodzi na myśl, że karmienie tego potwora jest stosunkowo proste: energia i promieniowanie powstaje, gdy materia w rejonie centralnym porusza się po spirali do wewnątrz, tworząc dysk akrecyjny. W istocie proces ten poza tym wydaje się przypominać proces akrecji, karmiącej czarną dziurę M81 o masie gwiazdowej, nawet mimo tego, że centralna czarna dziura jest miliony razy masywniejsza. Sama M81 ma około 70 000 lat świetlnych średnicy i znajduje się zaledwie 12 milionów lat świetlnych od nas w granicach północnego gwiazdozbioru Wielkiej Niedźwiedzicy (Ursa Major).
< | Archiwum | Nadsyłanie | Lista tematyczna | Search | Kalendarz | RSS | Edukacja | O APOD | Forum | >
Autorzy i wydawcy:
Robert Nemiroff
(MTU) &
Jerry Bonnell (UMCP)
NASA Official: Phillip Newman
Specific rights apply.
NASA Web
Privacy Policy and Important Notices
A service of:
ASD at
NASA /
GSFC
& Michigan Tech. U.