APOD.pl: astronomiczne zdjęcie dnia

Codziennie nowy obraz lub zdjęcie naszego fascynującego Wszechświata
wraz z krótkim objaśnieniem napisanym przez zawodowego astronoma.
Zobacz więcej!

14 grudnia 2023

Pozostałość po supernowej Kajsopeia A
Źródło: NASA, ESA, CSA, STScI; D. Milisavljevic (Purdue University), T. Temim (Princeton University), I. De Looze (University of Gent)

Opis: Masywne gwiazdy w naszej Drodze Mlecznej wiodą swe życie w widowiskowy sposób. Po zapadnięciu się rozległych obłoków kosmicznych powstają jądrowe piece, w których tworzą się ciężkie pierwiaski. W przypadku większości masywnych gwiazd, po zaledwie kilku milionach lat wzbogacona materia wyrzucana jest w przestrzeń międzygwiezdną, gdzie od nowa rozpocznie się powstawanie kolejnych gwiazd. Rozprzestrzeniający się obłok szczątków gwiazdy, znany jako Kasjopeia A, jest przykładem takiego końcowego etapu gwiezdnego życia. Światło wyemitowane podczas wybuchu supernowej, która stworzyła ten obłok, po raz pierwszy zostało dostrzeżone na ziemskim niebie około 350 lat temu, jednak potrzebowało 11 tysięcy lat, by do nas dotrzeć. To wyraźne zdjęcie z kamery NIRCam, zainstalowanej na Kosmicznym Teleskopie Jamesa Webba (ang. James Webb Space Telescope), ukazuje wciąż gorące włókna i węzły w tej pozostałości po supernowej. Biaława, podobna do dymu czy mgły, zewnętrzna powłoka rozprzestrzeniającej się fali uderzeniowej ma rozmiary około 20 lat świetlnych, natomiast jasna plamka w pobliżu środka to gwiazda neutronowa, czyli niewiarygodnie gęste, zapadnięte pozostałości po masywnym, gwiezdnym jądrze. Świetlne echa potężnego kataklizmu gwiazdy również są widoczne na tym szczegółowym zdjęciu pozostałości po supernowej Kasjopeia A.

Dziś na niebie: Geminidy
Jutro: gwiezdne zaćmienie

Autorzy i wydawcy: Robert Nemiroff (MTU) i Jerry Bonnell (UMCP)
Przedstawiciel NASA: Phillip Newman, obowiązują określone prawa.
Polityka prywatności sieci NASA oraz ważne uwagi
Serwis prowadzony przez: ASD w NASA / GSFC,
NASA Science Activation
oraz Michigan Tech. U.