APOD.pl: astronomiczne zdjęcie dnia

Codziennie nowy obraz lub zdjęcie naszego fascynującego Wszechświata
wraz z krótkim objaśnieniem napisanym przez zawodowego astronoma.
Zobacz więcej!

4 maja 2025
Ilustracja przedstawia artystyczną wizję czarnej dziury. 
Czarna plama w środku to czarna dziura, która otoczona jest pomarańczowym dyskiem 
akreującego gazu. W tle, u góry, widoczne są gwiazdy oraz ciemność przestrzeni kosmicznej.
Więcej szczegółowych informacji w opisie poniżej.

Rozkręcanie supermasywnej czarnej dziury
Źródło ilustracji: Robert Hurt, NASA/JPL-Caltech

Opis: Jak szybko może obracać się czarna dziura? Jeśli obiekt zbudowany ze zwykłej materii rotuje za szybko -- rozpada się na kawałki. Jednak czarna dziura może nie być w stanie się rozpaść, a jej maksymalna szybkość wirowania jest nieznana. Teoretycy zwykle modelują szybko rotującą czarną dziurę w rozwiązaniu Kerra einsteinowskiej Ogólnej Teorii Względności, które przewiduje kilka niesamowitychniezwykłych rzeczy. Być może jego najłatwiejszym do sprawdzenia przewidywaniem jest jednak to, że materia wpadająca do czarnej dziury rotującej z maksymalną prędkością powinna być widoczna po raz ostatni, gdy krąży wokół niej z prędkością bliską prędkości światła, jeśli patrzymy z bardzo daleka. Owo przewidywanie sprawdzały niedawno należący do NASA satelita NuSTAR oraz należący do ESA satelita XMM, które obserwowały supermasywną czarną dziurę w centrum galaktyki spiralnej NGC 1365. Bliskość granicy prędkości światła potwierdzono przez zmierzenie ogrzewania i poszerzenie linii widmowych emisji jądrowej na wewnętrznej krawędzi otaczającego czarną dziurę dysku akrecyjnego. Powyżej pokazana jest artystyczna wizja przedstawiająca dysk akrecyjny zwykłej materii wirującej wokół czarnej dziury, z dżetem wypływającym z góry. Ponieważ materia losowo opadająca na czarną dziurę nie powinna rozkręcić czarnej dziury aż do tego stopnia, pomiary satelitów NuSTAR oraz XMM potwierdzają również obecność dysku akrecyjnego wokół niej.

Nowe Światy: tydzień Czarnych Dziur w NASA!
Jutro: linie planetarne


< | Archiwum | Nadsyłanie | Lista tematyczna | Search | Kalendarz | RSS | Edukacja | O APOD | Forum | >

Autorzy i wydawcy: Robert Nemiroff (MTU) i Jerry Bonnell (UMCP)
NASA Official: Amber Straughn obowiązują określone prawa.
Polityka Privacy, Accessibility, Notices;
Serwis prowadzony przez: ASD w NASA / GSFC,
NASA Science Activation
oraz Michigan Tech. U.