APOD.pl: astronomiczne zdjęcie dnia

Codziennie nowy obraz lub zdjęcie naszego fascynującego Wszechświata
wraz z krótkim objaśnieniem napisanym przez zawodowego astronoma.
Zobacz więcej!

16 maja 1997
Zobacz opis. Po kliknięciu na obrazek załaduje się wersja
o największej dostępnej rozdzielczości.

Podpisano: „czarna dziura”
Źródło:
B. Woodgate (GSFC), G. Bower(NOAO), personel definicyjny instrumentu STIS, NASA

Opis: Powyższe wyobrażenie artystyczne -- powstałe na podstawie danych zarejestrowanych ostatnio przez nowy, hubble'owski Spektrograf Obrazujący Teleskopu Kosmicznego (ang. Space Telescope Imaging Spectrograph), to tak naprawdę podpis supermasywnej czarnej dziury w jądrze odległej galaktyki M84. W bezpośrednim sąsiedztwie czarnych dziur grawitacja jest tak silna, że nawet światło nie może uciec... lecz ich obecność można ujawnić dzięki obserwowaniu wpadającej doń materii. W istocie spadająca po spirali na czarną dziurę materia może doświadczyć ekstremalnego tempa wzrastania jej prędkości. Te bardzo silne wzrosty prędkości dostarczają „podpisu” obecności czarnej dziury. STIS polega na efekcie Dopplera, mierząc prędkość gazu, gwałtownie rosnącą do ponad 390 km/s w odległości 26 lat świetlnych od centrum M84, galaktyki w gromadzie w Pannie (Virgo), jakieś 50 milionów lat świetlnych od nas. Dane ze STIS-u pokazują, że promieniowanie ze zbliżającego się do nas gazu, przesunięte ku błękitowi na lewo od linii centralnej, nagle przesuwa się ku czerwieni na prawo od linii centralnej, wskazując na obecność blisko jądra galaktyki szybko obracającego się dysku materii. Powstały w wyniku tego ostry kształt litery „S” jest faktycznym podpisem czarnej dziury o szacowanej masie co najmniej 300 milionów mas Słońca. Czy wszystkie galaktyki mają centralną czarną dziurę?

Jutro: 7000 gwiazd i Droga Mleczna


< | Archiwum | Lista tematyczna | Szukaj | Kalendarz | Słownik | Edukacja | O APOD | Forum | >

Autorzy i wydawcy: Robert Nemiroff (MTU) & Jerry Bonnell (UMCP)
NASA Official: Phillip Newman Specific rights apply.
NASA Web Privacy Policy and Important Notices
A service of: ASD at NASA / GSFC
& Michigan Tech. U.