APOD.pl: astronomiczne zdjęcie dnia

Codziennie nowy obraz lub zdjęcie naszego fascynującego Wszechświata
wraz z krótkim objaśnieniem napisanym przez zawodowego astronoma.
Zobacz więcej!

9 maja 2025

IXPE bada dżet czarnej dziury
Źródło ilustracji: NASA, Pablo Garcia

Opis: W jaki sposób czarne dziury wytwarzają fale rentgenowskie? Odpowiedź na to od dawna nurtujące pytanie została niedawno znacząco przybliżona dzięki danym zebranym przez satelitę NASA o nazwie IXPE. Wprawdzie promieniowanie rentgenowskie nie może wydostać się z czarnej dziury, ale może zostać wytworzone w otaczającym ją środowisku wysokoenergetycznym, a w szczególności przez dżet cząstek przemieszczający się w kierunku zewnętrznym. Obserwując światło rentgenowskie docierające z okolic supermasywnej czarnej dziury znajdującej się w centrum galaktyki BL Lac nazywanej też blazarem odkryto, że te promienie rentgenowskie nie posiadają istotnej polaryzacji, której należałoby oczekiwać, gdyby były wytwarzane w większym stopniu przez wysokoenergetyczne elektrony niż protony. Na prezentowanej ilustracji przedstawiono potężny dżet emanujący z zabarwionego tu na pomarańczowo dysku akrecyjnego krążącego wokół czarnej dziury. Lepsze zrozumienie wysokoenergetycznych procesów zachodzących we Wszechświecie pomaga nam zrozumieć podobne procesy zachodzące na Ziemi.

Układanka: Astronomiczne Puzzle Dnia
Jutro: Yogi na Marsie: 3D

Autorzy i wydawcy: Robert Nemiroff (MTU) i Jerry Bonnell (UMCP)
NASA Official: Amber Straughn obowiązują określone prawa.
Polityka Privacy, Accessibility, Notices;
Serwis prowadzony przez: ASD w NASA / GSFC,
NASA Science Activation
oraz Michigan Tech. U.